- Ülkeler arasında temel farklılaÅŸtırıcı unsurlara baÄŸlı olsa da küresel toparlanma doÄŸru yönde devam ediyor. 2021 yılında küresel GSYH’nin %5,1 büyümesi bekleniyor ve bunun dörtte biri ABD tarafından saÄŸlanacak. Destekleyici ekonomi politikalarını yavaÅŸ yavaÅŸ azaltmaya baÅŸlayan Çin ise 2021 yılında küresel büyümeye daha az katkıda bulunacak. 2022 yılında küresel GSYH büyümesinin %4’e ulaÅŸmasını bekliyoruz. ABD, Covid-19 kaynaklı ekonomik kayıplarını 2021 yılının ikinci yarısına kadar telafi edecek ama Avrupa için bu ancak 2022’de olacak. Toparlanma yarışında 7 önemli engel belirleyici olacak.
- 1. Engel: Aşılamada Formula 1 yarışı. Aşılama kampanyalarının hızı, ülkelerin toparlanma performansındaki farklılıkları açıklayan önemli bir etken olmaya devam edecektir. Hızlı aşılama kampanyaları, hızlı toparlanma saÄŸlayarak bazı ülkelerin öne geçmesini saÄŸlayabilir. Åžu anki aşılama hızıyla, ABD ve Ä°ngiltere’nin Mayıs ayında sürü bağışıklığına ulaÅŸması bekleniyor. Avrupa'da nüfusun öncelikli (kırılgan) kesimi yaza kadar aşılanabilir ancak ÅŸu anki aşılama hızıyla, bölgenin sonbahardan önce sürü bağışıklığına ulaşılması mümkün gözükmüyor. Öte yandan, çoÄŸu hükümet (Fransa) yaz aylarında sürü bağışıklığına ulaÅŸmak için aşılama hızını artırıyor.
- 2.Engel: Tasarruf fazlası, 2021'in sonunda kriz öncesi seviyelerinin yaklaşık %40 üzerinde kalmaya devam edecek. Görece iyimser bir senaryoda, hanehalkının tasarruf fazlası, 2021'de Avrupa'da GSYH büyümesine +%1,5 ve ABD'de +%3'ün üzerinde bir destek verecek. Güven etkileri olumlu olursa, yurtdışı yatırım veya yurtdışı tüketim amacıyla aynı miktarda ek katkı olabilir. Euro Bölgesi’nde, yaklaşık 163 milyar Euro'nun, yani Covid-19 tasarruf fazlasının %30'unun, özel tüketime dönüÅŸebileceÄŸini hesaplıyoruz. ABD'de, kısıtlamaların daha erken gevÅŸemesi ve daha güçlü mali dürtülerin güven etkisini artırmasıyla, halihazırdaki tasarruf fazlasının %50'sinin 2021'de harcanmasını bekliyoruz. ABD’de hanehalkı tasarruf oranı, 2021 sonunda brüt harcanabilir gelirin %7'sine yakın olarak normal seviyelerine geri dönecektir.
- 3.Engel: Destek mekanizmalarının aÅŸamalı olarak kaldırılması sıfır toplamlı bir oyun deÄŸil ve politika hatalarıyla iliÅŸkili riskler hâlen yüksek. 2020'de “ne pahasına olursa olsun” mutabakatından sonra, maliye politikaları artık ulusal çerçevede sürdürülecek. 2021'in baÅŸlarında, “ne gerekiyorsa” yapma konusundaki fikir birliÄŸi, yerini daha heterojen politika beklentilerine bırakıyor. Çin'de politika normalleÅŸmesi çoktan baÅŸladı. Gerekirse kredi riskini yönetmek için bir miktar esneklik saÄŸlanacak olsa bile, resmi hedefler, 2021'de politika desteÄŸinin net bir ÅŸekilde geri çekileceÄŸine iÅŸaret ediyor. 1,9 trilyon dolarlık (GSYH'nin %9'u) devasa mali teÅŸvik ve yine devasa bir altyapı planıyla, küresel talebi sürükleyen ülke artık ABD olacak. Avrupa'nın mali tepkisi ABD’yle kıyaslandığında sönük kalıyor: AB’nin Yeni Nesil fonunun (NGEU) desteÄŸi ancak 2021 yılının ikinci yarısından itibaren hissedilecek ve büyüme etkisi (2025'e kadar kümülatif + 1,5 puan) arz tarafına (313 milyar Euro hibenin 2/3'ü muhtemelen yatırım için kullanılacak) ve bitmiÅŸ ödemelere odaklandığı için vasat ve gecikmeli olarak ortaya çıkacak. Ä°stihdamı koruma planları, salgından en çok etkilenen sektörlere yapılan transferler ve kamu kredi garantileri gibi desteklerin, finans sektörü dışında faaliyet gösteren ÅŸirketlerin zorluk yaÅŸamasına neden olmadan terkedilmesi zor olacaktır. Bu arada, kurumsal tahvil itfaları da 2022 yılında %70'den fazla artacak ve ABD'de iki katına çıkacaktır.
- 4. Engel: Yatırım üzerindeki yer açma ve dışlama etkileri henüz çözülmedi. Joe Biden'in ABD'deki “Build Back Better” programı (potansiyel olarak 2,3 trilyon USD), 725 milyar Euro’luk Yeni Nesil AB fonu ve Çin'in 2025 yılına kadar toplam 1,5 trilyon USD'yi aÅŸacak altyapı planı dahil olmak üzere küresel altyapı projeleri orta vadede talebi ve küresel ekonominin büyüme potansiyelini desteklemeye katkıda bulunacaktır. Bu projelerin baÅŸarıları, hükümetlerin fazla tasarrufları verimli projelere kanalize etmesine ve özel sektörü canlandırabilmesine baÄŸlı olacaktır. ABD, Almanya, Fransa ve Ä°ngiltere için tasarruf fazlasıyla kurumsal yatırımlar arasında olumlu bir iliÅŸki bulunuyor. Ancak bunun çoÄŸu gelecekteki vergi politikalarına ve finansman koÅŸullarına (ör. toparlanma dönemi devlet garantili krediler) baÄŸlı olacaktır.
- 5.Engel: Küresel tedarik zincirindeki darboÄŸazlar, pandeminin zirvesinde olduÄŸu kadar yüksek ve küresel ticareti 2. çeyrekte resesyonun sınırlarına taşıyacak. Küresel ticaret büyümesi hacim olarak 2021 yılında +%7,9’a yükselecek ama 2020 yılından devreden pozitif etkiler hariç bu oran +%5,4 olacak. Daha da önemlisi, tedarik zincirlerinde devam eden aksaklıklar nedeniyle 2021 yılının 2. çeyreÄŸinde geçici bir yavaÅŸlama bekliyoruz. Tedarik zinciri aksaklıklarının 2021 yılı küresel mal ticaretinin hacmindeki büyümeyi %1,7 puan azaltacağını tahmin ediyoruz. Ayrıca, hizmet ticareti, Covid-19 kısıtlamalarından en çok etkilenen sektörlerin gecikmeli yeniden açılması ve sınır ötesi seyahatte devam eden engellerden dolayı zarar görmeye devam edecektir.
- 6.Engel: Enflasyonun geçici olarak çok artması. Geçici baz etkilerinden dolayı geçici enflasyon aşımları yaÅŸanabilir. Bu nedenle, bastırılmış talep dinamikleri göz önüne alındığında, ÅŸirketlerin fiyatlandırma gücü muhtemelen sınırlı kalacaktır: (i) Hanehalkının ve finansal olmayan ÅŸirketlerin tasarruf fazlasının, paranın dolaşım hızını yavaÅŸlatması (ii) düÅŸük kapasite kullanımı nedeniyle sürekli negatif olan çıktı açıkları ve (iii) artan iÅŸsizlik oranlarının ücret artışları üzerinde baskı yaratması (ücret artışları %3'ün altında kalacaktır). Bu nedenle, ABD'de 2021 ortasına kadar enflasyon geçici olarak çok artarak %3,5'i aÅŸacak ve Euro Bölgesi'nde de birkaç ay boyunca %2’lik hedefi geçecek olsa da (bkz. Åžekil 9) merkez bankalarının bunlara tepki olarak politikalarında bir U dönüÅŸüne gitmelerini beklemiyoruz.
- 7. Engel: Piyasa reflasyonunun kulaÄŸa hoÅŸ gelen melodisine bir son verememek. Riskli varlıklar, kendileri için neyin iyi olduÄŸu varsayımı altında hareket ediyor ve reel ekonominin iyiliÄŸi için devreye sokulan alışılmadık para politikaları ve eli açık mali politikalar onların iyimserliÄŸini destekliyor. Ancak, ÅŸimdilik varlık fiyatları ile bunların gerçek deÄŸerleri arasında geniÅŸleyen bir fark görüyoruz. Bu fark, Borsa Yatırım Fonları ve risk paritesi gibi portföy dağılımını otomatik pilota alan çeÅŸitli yatırım yönetimi teknikleriyle güçleniyor ve kırılganlık yaratıyor. ABD ile Çin arasındaki jeopolitik gerilimde yaÅŸanacak kasıtsız bir tırmanış, bastırılmış enflasyon beklentileri içindeki merkez bankalarını hazırlıksız yakalayacak enflasyon artışları veya Avrupa'nın ortak iyiliÄŸini göz ardı edecek milliyetçi dürtüler, bu durumu tersine çevirebilecek dış tetikleyiciler olabilir. Ancak dış risk kaynaklarının belirlenmesi her zaman iç kaynaklı olanlardan daha kolaydır: tehlike büyük ihtimalle sermaye piyasalarından doÄŸacaktır. Opsiyon ticareti ve borçlardaki (margin debt) yükseliÅŸinin gösterdiÄŸi gibi, kaldıraçlı yatırım ve likidite konusundaki kafa karışıklığı yaygın. Özellikle sermaye piyasalarında, paranın hızı (likidite akışı) miktarından (likidite stoku) çok daha oynak. Kaldıraçlı borçlanma ve aşırı alım satım dönemlerinde, çok fazla risk alma eÄŸilimi oluÅŸur ve güvene yönelik küçük bir ÅŸok bile, likiditenin aniden kurumasına, zorunlu likidasyona ve/veya temerrüde yol açabilir.
https://www.eulerhermes.com/tr_TR/ekonomik-arastirmalar/ekonomik-yayinlar/covid-19-sonrasi-toparlanma-yarisi-asilmasi-gereken-7-engel.html
